Lịch sử chùa Lý Triều Quốc Sư
Chùa tọa lạc tại 50 phố Lý Quốc Sư – quận Hoàn Kiếm, HN. Xưa kia đây vốn thuộc thôn Tiên Thị tổng Tiên Túc, huyên Thọ Xương với tên gọi đền Lý Quốc Sư hay đền Tiên Thị. Đền được xây dựng từ thời Lý để thờ Quốc Sư Minh Không. Ngài họ Nguyễn, húy Chí Thành, sinh ngày 14 tháng 8 năm Bính Ngọ, niên hiệu Long Chương Thiên Tự thứ nhất triều Lý Thánh Tông (1066) tại làng Điềm Xá, phủ Trường Yên ( nay thuộc thôn Quốc Thanh xã Gia Thắng huyện Gia Viễn tỉnh Ninh Bình). Năm 11 tuổi (1077) Ngài từ biệt song thân dốc lòng xuất gia tu Phật, cầu đạo với Thiền sư Từ Đạo Hạnh, được thầy khen tài giỏi thông minh và ấn chứng sau sẽ trở thành bậc “pháp khí” trong Thiền môn, ban pháp danh Minh Không, đời thứ 13 dòng Thiền Tỳ Ni Đa Lưu Chi. Qua thời gian theo thầy học đạo, chứng ngộ Chân Không Bát Nhã. Ngài về trụ trì chùa Giao Thủy (Nam Định).
Không chỉ là bậc Đại sư thông tuệ Phật pháp, được giới Tăng Ni ngưỡng vọng, danh tiếng của Ngài còn vang xa được Quốc vương kính trọng, tháng 5 năm 1131, đích thân vua Lý Thần Tông sai dựng nhà cho Ngài ( Đại Việt sử ký toàn thư. Tập 1 – NXBKHXH.H., 1983. Tr. 3220). Ngôi nhà là nơi Quốc sư thường nghỉ lại trong những lần về kinh chữa bệnh cho vua, quan và bách tính cũng chính là vị trí của ngôi đền Tiên Thị sau này.
Tương truyền lúc còn đang học đạo, trong khi dạo chơi ở khu rừng, Thiền sư Đạo Hạnh hóa hổ dọa, Ngài nói: “Nếu thầy muốn vậy, sau này chắc sẽ phải chịu quả báo như thế”. Từ Đạo Hạnh hối hận: “Xưa kia đức Thế Tôn đạo quả viên thành còn chịu báo kim sương, mã mạch, huống chi ta sinh thời mạt pháp đâu có thể tránh được, đời sau sẽ làm quốc chủ và sẽ chịu báo này, ông với ta có nhân duyên thầy trò lúc đó sẽ cứu ta”. Sau khi Thiền Sư Đạo Hạnh hóa, đầu thai làm Dương Hoán con Sùng Hiền Hầu, được vua Nhân Tông yêu quý lập làm Hoàng thái tử và kế vị ngai vàng tức Thần Tông hoàng đế. Lên ngôi không được bao lâu, tháng 3 năm 1136 vua Lý Thần Tông bệnh nặng, lông lá mọc khắp thân thể, gầm thét như hổ suốt ngày, các danh y tài giỏi được triệu đến chữa bệnh nhưng không thuyên giảm, chính Đại sư Minh Không là người chữa khỏi bệnh cho vua. Sau khi khỏi bệnh, cảm phục tài năng, vua Lý Thần Tông phong Ngài là Quốc sư, tha thuế dịch cho vài trăm hộ. Trong Quốc sử còn ghi rằng: “Tục truyền khi sư Từ Đạo Hạnh sắp trút xác, trong khi ốm đem thuốc niệm thần chú rồi giao lại cho học trò là Nguyễn Chí Thành tức Minh Không, dặn rằng 20 năm sau nếu thấy Quốc vương bị bệnh lạ thì đến chữa ngay, có lẽ là việc này”.
Ngày 1 tháng 8 niên hiệu Đại Định thứ 2 (1141) sau khi phó chúc môn đồ, Quốc sư an nhiên ngồi hóa tại chùa Giao Thủy, thọ 76 tuổi. Không chỉ còn tại thế mà cả khi đã thác hóa. Ngài vẫn luôn luôn hộ quốc cứu dân, Đại Việt sử ký toàn thư chép rằng: “Quốc sư Minh Không rất linh ứng. Phàm khi có tai ương hạn lụt, cầu đảo đều nghiệm cả”. Để ghi nhớ công ơn, vua Lý Anh Tông và nhân dân đã lập đền thờ Ngài tại làng Tiên Thị, (nguyên là Tinh xá vua Thần Tông ban cho Ngài). Trải qua gần 9 thế kỷ, nhân dân vẫn hương khói phụng thờ, cầu đảo linh ứng.
Năm 1930 Hòa thượng Thích Thanh Định tự Quang Huy đến trụ trì đã tôn trí thêm tượng Phật, Bồ tát và đổi tên thành chùa “Lý Triều Quốc Sư”.
Cùng với những biến động của lịch sử, thời gian trôi qua làm cho ngôi đền không còn giữ được dáng vẻ của buổi khởi nguyên và đã được nhiều thế hệ tiền bối bảo quản, giữ gìn. Hiện còn thấy dấu vết của hai lần sửa chữa lớn, đó là vào mùa Xuân năm Giáp Dần niên hiệu Dương Đức thứ 3 (1674) thời Hậu Lê mà các di vật tiêu biểu còn để lại là hệ thống tượng chân dung được tạc bằng đá rất đẹp bao gồm tượng Phụ mẫu Quốc sư Minh Không, tượng Thiền sư Từ Đạo Hạnh và Thiền sư Giác Hải. Đây là những tác phẩm điêu khắc quý giá không chỉ ở trong chùa mà còn là những tác phẩm tiêu biểu cho loại tượng này trong kho tàng nghệ thuật điêu khắc Việt Nam. Một di vật nữa còn lại cũng có niên đại thời Hậu Lê là cột trụ đá trước sân, trên đỉnh nóc an trí tượng Bồ tát Quán Thế Âm cùng Thiện Tài, Long Nữ. Thời gian gần đây, khi đào đến độ sâu 1,00m ở chân móng tòa chính diện, đã phát hiện được khá nhiều những viên gạch vồ lớn, màu đen giống với loại gạch vồ thời Lê ở một số di tích khác có niên đại thế kỷ XVII.
Lần trùng tu lớn thứ 2 của đền Tiên Thị vào năm 1855. Ở lần này đền được xoay lại hướng Đông như cũ và mở rộng quy mô kiến trúc với 3 gian Tiền tế, 5 gian Hậu cung, hai dãy giải vũ mỗi dãy 3 gian, xây thêm Tam quan phía trước và sơn thếp lại tượng thờ trong đền, tạc lại tượng Quốc sư Nguyễn Minh Không. Trong lần trùng tu này, để ghi nhớ công lao của gia đình quan huyện Thọ Xương họ Phan- gia đình đã có nhiều công sức trong việc sửa chữa đền, nhân dân đã tạc tượng họ và thờ trong đền. Đây là những pho tượng Hậu mà theo một số nhà nghiên cứu mỹ thuật cho là tượng 4 Công chúa và 3 quan đại thần nhà Lý; vừa qua, khi rời các pho tượng ra khỏi vị trí để tu sửa chùa đã tìm thấy những dòng chữ ghi rõ họ tên, quê quán và năm tạc tượng ở sau lưng các pho tượng. Tất cả dữ liệu đó đều đúng với nội dung ghi trong tấm bia đá năm 1855 và bia đồng năm 1954 hiện còn lưu giữ tại chùa.
Trải qua 145 năm tồn tại (tính từ năm 1855 cho đến nay) các hạng mục công trình đều đã bị mối mọt, hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng cần được thay thế. Từ năm 1992 được sự ủng hộ của các cấp chính quyền Trung ương và địa phương, cùng với sự đóng góp của các Phật tử và nhân dân, chùa dần dần được sửa chữa các hạng mục như nhà Tàng kinh, Điện Mẫu, Tổ đường…
Ngày 5 tháng 6 năm 2000 đã chính thức khởi công trùng tu Đại hùng bảo điện. Lần tu sửa này những đặc điểm kiến trúc, trang trí kiến trúc… vốn có của chùa đều được giữ nguyên. Đặc biệt phần trang trí trên nền kiến trúc được chú ý, vẫn là các đề tài “tứ linh”, “tứ quý” nhưng đều được chạm khắc rất tỷ mỉ, công phu bởi những người thợ có tay nghề cao trong làng chạm khắc nổi tiếng vùng Nam Định.
Ngày 13/11/2000 (tức 18 tháng 10 năm Canh Thìn) chính quyền, nhân dân địa phương cùng nhà chùa đã chính thức làm Lễ cắt băng khánh thành Đại hùng bảo điện chùa Lý Triều Quốc Sư. Đây là một trong những công trình được gắn biển “Công trình chào mừng Kỷ niệm 990 năm Thăng Long- Hà Nội”.
Tháng 2/2010, xây dựng tòa Phương Đình (phía trước Tam Bảo) với chất liệu toàn bằng gỗ lim.
Như vậy đến nay các hạng mục chùa Lý Triều Quốc Sư đã được tu bổ hoàn chỉnh.
Không chỉ là bậc Đại sư thông tuệ Phật pháp, được giới Tăng Ni ngưỡng vọng, danh tiếng của Ngài còn vang xa được Quốc vương kính trọng, tháng 5 năm 1131, đích thân vua Lý Thần Tông sai dựng nhà cho Ngài ( Đại Việt sử ký toàn thư. Tập 1 – NXBKHXH.H., 1983. Tr. 3220). Ngôi nhà là nơi Quốc sư thường nghỉ lại trong những lần về kinh chữa bệnh cho vua, quan và bách tính cũng chính là vị trí của ngôi đền Tiên Thị sau này.
Tương truyền lúc còn đang học đạo, trong khi dạo chơi ở khu rừng, Thiền sư Đạo Hạnh hóa hổ dọa, Ngài nói: “Nếu thầy muốn vậy, sau này chắc sẽ phải chịu quả báo như thế”. Từ Đạo Hạnh hối hận: “Xưa kia đức Thế Tôn đạo quả viên thành còn chịu báo kim sương, mã mạch, huống chi ta sinh thời mạt pháp đâu có thể tránh được, đời sau sẽ làm quốc chủ và sẽ chịu báo này, ông với ta có nhân duyên thầy trò lúc đó sẽ cứu ta”. Sau khi Thiền Sư Đạo Hạnh hóa, đầu thai làm Dương Hoán con Sùng Hiền Hầu, được vua Nhân Tông yêu quý lập làm Hoàng thái tử và kế vị ngai vàng tức Thần Tông hoàng đế. Lên ngôi không được bao lâu, tháng 3 năm 1136 vua Lý Thần Tông bệnh nặng, lông lá mọc khắp thân thể, gầm thét như hổ suốt ngày, các danh y tài giỏi được triệu đến chữa bệnh nhưng không thuyên giảm, chính Đại sư Minh Không là người chữa khỏi bệnh cho vua. Sau khi khỏi bệnh, cảm phục tài năng, vua Lý Thần Tông phong Ngài là Quốc sư, tha thuế dịch cho vài trăm hộ. Trong Quốc sử còn ghi rằng: “Tục truyền khi sư Từ Đạo Hạnh sắp trút xác, trong khi ốm đem thuốc niệm thần chú rồi giao lại cho học trò là Nguyễn Chí Thành tức Minh Không, dặn rằng 20 năm sau nếu thấy Quốc vương bị bệnh lạ thì đến chữa ngay, có lẽ là việc này”.
Ngày 1 tháng 8 niên hiệu Đại Định thứ 2 (1141) sau khi phó chúc môn đồ, Quốc sư an nhiên ngồi hóa tại chùa Giao Thủy, thọ 76 tuổi. Không chỉ còn tại thế mà cả khi đã thác hóa. Ngài vẫn luôn luôn hộ quốc cứu dân, Đại Việt sử ký toàn thư chép rằng: “Quốc sư Minh Không rất linh ứng. Phàm khi có tai ương hạn lụt, cầu đảo đều nghiệm cả”. Để ghi nhớ công ơn, vua Lý Anh Tông và nhân dân đã lập đền thờ Ngài tại làng Tiên Thị, (nguyên là Tinh xá vua Thần Tông ban cho Ngài). Trải qua gần 9 thế kỷ, nhân dân vẫn hương khói phụng thờ, cầu đảo linh ứng.
Năm 1930 Hòa thượng Thích Thanh Định tự Quang Huy đến trụ trì đã tôn trí thêm tượng Phật, Bồ tát và đổi tên thành chùa “Lý Triều Quốc Sư”.
Cùng với những biến động của lịch sử, thời gian trôi qua làm cho ngôi đền không còn giữ được dáng vẻ của buổi khởi nguyên và đã được nhiều thế hệ tiền bối bảo quản, giữ gìn. Hiện còn thấy dấu vết của hai lần sửa chữa lớn, đó là vào mùa Xuân năm Giáp Dần niên hiệu Dương Đức thứ 3 (1674) thời Hậu Lê mà các di vật tiêu biểu còn để lại là hệ thống tượng chân dung được tạc bằng đá rất đẹp bao gồm tượng Phụ mẫu Quốc sư Minh Không, tượng Thiền sư Từ Đạo Hạnh và Thiền sư Giác Hải. Đây là những tác phẩm điêu khắc quý giá không chỉ ở trong chùa mà còn là những tác phẩm tiêu biểu cho loại tượng này trong kho tàng nghệ thuật điêu khắc Việt Nam. Một di vật nữa còn lại cũng có niên đại thời Hậu Lê là cột trụ đá trước sân, trên đỉnh nóc an trí tượng Bồ tát Quán Thế Âm cùng Thiện Tài, Long Nữ. Thời gian gần đây, khi đào đến độ sâu 1,00m ở chân móng tòa chính diện, đã phát hiện được khá nhiều những viên gạch vồ lớn, màu đen giống với loại gạch vồ thời Lê ở một số di tích khác có niên đại thế kỷ XVII.
Lần trùng tu lớn thứ 2 của đền Tiên Thị vào năm 1855. Ở lần này đền được xoay lại hướng Đông như cũ và mở rộng quy mô kiến trúc với 3 gian Tiền tế, 5 gian Hậu cung, hai dãy giải vũ mỗi dãy 3 gian, xây thêm Tam quan phía trước và sơn thếp lại tượng thờ trong đền, tạc lại tượng Quốc sư Nguyễn Minh Không. Trong lần trùng tu này, để ghi nhớ công lao của gia đình quan huyện Thọ Xương họ Phan- gia đình đã có nhiều công sức trong việc sửa chữa đền, nhân dân đã tạc tượng họ và thờ trong đền. Đây là những pho tượng Hậu mà theo một số nhà nghiên cứu mỹ thuật cho là tượng 4 Công chúa và 3 quan đại thần nhà Lý; vừa qua, khi rời các pho tượng ra khỏi vị trí để tu sửa chùa đã tìm thấy những dòng chữ ghi rõ họ tên, quê quán và năm tạc tượng ở sau lưng các pho tượng. Tất cả dữ liệu đó đều đúng với nội dung ghi trong tấm bia đá năm 1855 và bia đồng năm 1954 hiện còn lưu giữ tại chùa.
Trải qua 145 năm tồn tại (tính từ năm 1855 cho đến nay) các hạng mục công trình đều đã bị mối mọt, hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng cần được thay thế. Từ năm 1992 được sự ủng hộ của các cấp chính quyền Trung ương và địa phương, cùng với sự đóng góp của các Phật tử và nhân dân, chùa dần dần được sửa chữa các hạng mục như nhà Tàng kinh, Điện Mẫu, Tổ đường…
Ngày 5 tháng 6 năm 2000 đã chính thức khởi công trùng tu Đại hùng bảo điện. Lần tu sửa này những đặc điểm kiến trúc, trang trí kiến trúc… vốn có của chùa đều được giữ nguyên. Đặc biệt phần trang trí trên nền kiến trúc được chú ý, vẫn là các đề tài “tứ linh”, “tứ quý” nhưng đều được chạm khắc rất tỷ mỉ, công phu bởi những người thợ có tay nghề cao trong làng chạm khắc nổi tiếng vùng Nam Định.
Ngày 13/11/2000 (tức 18 tháng 10 năm Canh Thìn) chính quyền, nhân dân địa phương cùng nhà chùa đã chính thức làm Lễ cắt băng khánh thành Đại hùng bảo điện chùa Lý Triều Quốc Sư. Đây là một trong những công trình được gắn biển “Công trình chào mừng Kỷ niệm 990 năm Thăng Long- Hà Nội”.
Tháng 2/2010, xây dựng tòa Phương Đình (phía trước Tam Bảo) với chất liệu toàn bằng gỗ lim.
Như vậy đến nay các hạng mục chùa Lý Triều Quốc Sư đã được tu bổ hoàn chỉnh.
BBT website
Thông tin
Tin tức tổng hợp
TIN TỨC NỔI BẬT
_293855913.jpg)
Hà Nam: Bế mạc Khóa bồi dưỡng kiến thức về giới luật Phật giáo năm 2024_852279817.jpg)
Hà Nam: HT.Thích Bảo Nghiêm chia sẻ tại Khóa bồi dưỡng kiến thức về giới luật Phật giáo năm 2024_1810407867.jpg)
Ngày tu an lạc tháng 10 năm Giáp Thìn tại chùa Bằng_1080983183.jpg)
Trang nghiêm lễ hằng thuận tại Tổ đình Long Hưng - Hà Nội_542183850.jpg)
Phú Thọ: Trang nghiêm Đại giới đàn Nguyệt Trí lần thứ VIII_299369764.jpg)
Phú Thọ: Trước thềm khai mạc Đại giới đàn Nguyệt Trí lần thứ VIII_669838258.jpeg)
Hà Nội: Tân Đại sứ Sri Lanka tại Việt Nam tới thăm chùa Bằng_302411255.jpg)
Lễ khánh thành Trụ sở BTS GHPGVN tỉnh Lạng Sơn_537263694.jpg)
Đại lễ kỷ niệm 40 năm ngày thành lập GHPGVN tỉnh Thanh Hóa_203268731.jpg)
Ninh Bình: Đại giới đàn Thanh Đàm năm 2024 thành tựu viên mãn_724841616.jpg)
Ninh Bình: Ngày hành sám cuối cùng của 25 Giới tử tại Đại giới đàn Thanh Đàm 2024_318384160.jpg)
Hà Nội: Lễ hằng thuận cho 7 đôi bạn trẻ tại chùa Bằng_899313835.jpg)
HT.Thích Bảo Nghiêm với 49 năm viên mãn hạnh nguyện Ngũ bách danh tại động Hương Tích
Ấn tổng kinh sách
Tin tức tổng hợp
Thư viện hình ảnh
Thư viện kinh sách
Thư thơ - truyện
Liên kết Facebook
Trang Pháp Âm
Kênh Youtube
Video Facebook
Kênh Facebook
Bản đồ chi tiết chỉ đường tới chùa