Qua hình ảnh tôi cảm nhận buổi lễ diễn ra thật trang nghiêm, ấn tượng và nhiều cảm xúc. Đang chăm chú theo dõi tôi chợt thấy một tấm ảnh khiến tôi phải chú ý và dừng lại để xem kỹ. Tấm ảnh một cô gái tuổi khoảng 30, mặc áo màu đồng và một bé gái khoảng 5 tuổi mặc áo màu vàng ngồi sát nhau. Cô gái với gương mặt hơi cúi xuống có vẻ buồn như đang khóc, bé gái ngồi kế bên nhìn cô biểu lộ sự ngạc nhiên, thắc mắc. Một tấm ảnh rất thực, có chút nghệ thuật và nhiều cảm xúc. Chắc chắn người chụp ảnh không có ý chụp ảnh nghệ thuật mà chỉ chụp ảnh để đưa tin. Thế nhưng có những lúc bất chợt họ chụp được những bức ảnh mà chưa chắc người chụp ảnh nghệ thuật có được. Tôi đã từng ngồi để chụp ảnh nghệ thuật nên biết rõ. Muốn chụp được tấm ảnh nghệ thuật và có hồn phải tốn rất nhiều công phu, chụp đi chụp lại nhiều lần. Có khi về mặt nghệ thuật đạt được nhưng chất hồn thì rất khó tả thực. Tất nhiên tấm ảnh trên không thể là ảnh nghệ thuật được, nhưng đối với tôi nó lại rất ấn tượng.

Nói đến lễ Vu Lan không chỉ người con Phật mà hầu hết người dân Việt Nam đều biết đến. Nó đã trở thành lễ hội văn hóa tình người của dân tộc. Trước đây Phật tử đến chùa dự lễ Vu Lan đa phần nặng về tín ngưỡng. Ngày nay các chùa đã tổ chức lễ Vu Lan mang tính giáo dục nhiều hơn. Nghĩa là trong buổi lễ chú trọng đến phần tổ chức bài bản. Người đến dự lễ sẽ cảm nhận được tinh thần hiếu đạo qua tấm gương hiếu của ngài Mục Kiền Liên. Nghi thức cài hoa hồng biểu tượng cho niềm hạnh phúc và bất hạnh của người con còn hay mất cha mẹ. Lễ dâng y cúng dường chư Tăng hồi hướng phước báu đến cha mẹ hiện tiền tăng phúc tăng thọ, ông bà cha mẹ quá vãng siêu sinh lạc quốc. Một buổi lễ Vu Lan hết sức ý nghĩa và là bài học giáo dục đạo hiếu cho con người ở mọi thời đại. Trong nghi thức cài bông hồng có đọc bài văn viết về ý nghĩa cài hoa hồng. Đây là phần gợi nhiều cảm xúc đối với người dự lễ và những giọt nước mắt theo đó mà tuôn trào. Theo tôi nghĩ tâm trạng của cô gái lúc bấy giờ có thể đang nghĩ về công ơn trời biển của cha của mẹ, cũng có thể cô đang hối hận vì mình đã có những hành động làm cho cha mẹ đau khổ, cũng có thể cô đang ray rứt vì chưa báo đền công lao khó nhọc mà cha mẹ đã qua đời,... Buổi lễ đánh động được tâm tư tình cảm của người con đối với ân đức sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, tất nhiên niềm cảm xúc dâng trào không kiềm nén được những giọt nước mắt ăn năn hối hận. Niềm cảm xúc đau buồn đó đã thể hiện rất thực trên gương mặt của cô gái. Tuy nhiên nếu tấm ảnh chỉ có bấy nhiêu thì cũng bình thường như bao tấm ảnh khác. Điểm nổi bật ở đây là sự hiện diện của bé gái với gương mặt ngây thơ và cặp mắt chứa đựng rất nhiều câu hỏi trong đó. Bé gái ngồi kế bên có lẽ là con hoặc cháu khi thấy mẹ hay cô của mình đang khóc, em nhìn với một gương mặt rất ngây thơ hồn nhiên, đặc biệt và đáng yêu nhất là cặp mắt của em đang hướng về người thân. Chính ánh mắt này mà tấm hình trở nên nổi bật và để lại ấn tượng trong lòng tôi. Hai cảm xúc diễn ra cùng một lúc, một người đang thương nhớ về cha mẹ nên rơi nước mắt, một người rất ngạc nhiên không hiểu tại sao người thân mình lại khóc. Và cũng chỉ trong một khoảnh khắc cảm xúc đó người nhiếp ảnh đã chụp được, chậm một vài giây chưa chắc đã có được tấm hình có hồn. Bởi một bé gái ngây thơ như vậy cảm xúc chợt đến rồi chợt đi rất nhanh, chỉ cần phía trước, phía sau hoặc bên cạnh có tiếng động gì là em đã quên tất cả và quay mặt về phía đó. Thật ra, nếu em biết có người đến chụp ảnh mình thì bảo đảm sẽ không có được tấm ảnh như vậy, bởi lúc đó em sẽ hướng mắt về phía người chụp ảnh và khoảnh khắc đáng yêu đó sẽ khó có thể lặp lại lần hai. Cho nên cái hay và nhanh nhạy của người nhiếp ảnh là nắm bắt được thời cơ để tác nghiệp cho ra những tấm ảnh có giá trị và ý nghĩa. Chắc chắn mỗi người khi nhìn tấm ảnh sẽ có những cảm nhận khác nhau, riêng tôi thì thấy rất ấn tượng. Khi xem xong tôi chợt khởi lên ý nghĩ viết bài này, trước là thể hiện tình cảm của mình đối với tấm ảnh, thương nhất là gương mặt hồn nhiên rất đáng yêu và ánh mắt ngây thơ của bé gái, sau nữa là cảm ơn người đã chụp tấm ảnh này. Hy vọng người nhiếp ảnh sẽ có thêm những tấm ảnh đầy ấn tượng và nhiều cảm xúc như vậy.

TT. Thích Chân Tính - trụ trì chùa Hoằng Pháp